Na Lookman Miraji, JamhuriMedia, Dar es Salaam
Mgogoro wa hali ya hewa unaleta moja ya changamoto kubwa zaidi ya wakati wetu, inayoathiri mifumo ya ikolojia, uchumi, na jamii ulimwenguni kote. Kadiri athari za mabadiliko ya hali ya hewa zinavyozidi kudhihirika, hitaji la uelewa wa umma na ushirikishwaji halijawahi kuwa muhimu zaidi.
Ingawa mipango kama vile siku ya kimataifa ya kusoma na kuandika inaangazia umuhimu wa elimu na uhamasishaji, maadhimisho sawia yaliyowekwa kwa ajili ya kusoma na kuandika kuhusu hali ya hewa yanaweza kutumika kama nyenzo yenye nguvu katika kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa duniani. Insha hii inatetea kuanzishwa kwa siku ya kimataifa ya kusoma na kuandika juu ya Hali ya Hewa na Umoja wa Mataifa, ikisisitiza manufaa yake katika kukuza ufahamu, elimu, na hatua za kukabiliana na mgogoro wa hali ya hewa.
Ujuzi wa hali ya hewa unarejelea kutupa uelewa kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa, sababu zake, athari, na hatua ambazo watu binafsi na jamii wanaweza kuchukua ili kupunguza athari zake.
Katika kulitambua hilo ubalozi wa Uingereza nchini kwa kushirikiana na sekretarieti ya umoja wa madola, shirika la mpango wa chakula duniani(WFP) pamoja na kituo cha kitaifa cha ufuatiliaji wa kaboni Tanzania wameongoza maadhimisho ya siku ya ujuzi wa leo ya umoja wa madola jijini Dar es salaam.
Hafla hiyo imeadhimishwa kwa namna ya kipekee huku ikihusisha zoezi la utoaji elimu kwenda kwa wanafunzi wa shule ya msingi na makundi mbalimbali kuhusiana na uwezeshaji wa vijana, uvumbuzi wa upishi safi pamoja na ujuzi wa hali ya hewa .
Akizungumza wakati akifungua shughuli hiyo Balozi wa Uingereza nchini, Mariana Young ameangazia dhamira ya Uingereza katika kuchukua hatua za kukabiliana na hali ya hewa na ushiriki wa vijana katika jumuiya ya madola.
“Uingereza inajivunia kuunga mkono juhudi hizi kupitia ushirikiano wetu na shirika la mpango wa chakula duniani pamoja na washirika wengine ambao wanafanya kazi bila kuchoka kuhakikisha kuwa upishi safi unakuwa ukweli kwa shule, kaya, na jamii kote Tanzania.
Lengo kuu ni kupanua suluhisho la upishi safi kwa shule 50, na kuathiri zaidi ya wanafunzi 2,500 kote Tanzania.”
Balozi Young amesema kuwa mpango huo si wa watoto pekee isipokuwa ni hata kwa wanawake ambao wameathiriwa na mbinu za asili za kupikia ili kuwasaidia kupata njia mbadala.
“Mpango huu sio tu kuhusu teknolojia, ni kuhusu watu. Ni juu ya kuhakikisha kwamba watoto shuleni, kama ilivyo hapa leo, wanapata milo yenye lishe iliyopikwa kwa njia salama, safi na endelevu, Pia unahusu kuwawezesha wanawake, ambao wameathirika kwa kiasi kikubwa na mbinu za kupikia asili, kwa kuwapatia ili ziweze kuwapatia maarifa, zana na rasilimali ili kupitisha njia mbadala salama.” Alisema Balozi Young.
Kwa upande wake, Mkurugenzi mkazi na mwakilishi wa shirika la mpango wa chakula duniani (WFP), Bwn: Ronald Tran Ba Huy amezungumzia kuhusu umuhimu wa kubadili lishe shuleni hadi kuwa nishati safi.
“Zaidi ya asilimia 90 ya watanzania wanategemea nishati ya mimea na majiko yasiyo na tija kwa ajili ya kupikia, jambo ambalo limesababisha kasi ya ukataji miti nchini kote kuendelea kuleta changamoto za kiafya zinazoathiri afya na ustawi wa wanawake na wasichana. Tanzania inapoteza hekta 469,000 za misitu kwa mwaka kutokana na ukataji miti kwa ajili ya upanuzi wa mashamba, kuni na uchomaji mkaa, jambo ambalo linachangia uzalishaji wa gesi chafuzi na kuzidisha mabadiliko ya hali ya hewa.”
Katika kusaidia mabadiliko hayo, shirika la mpango wa chakula duniani, mpango wa Nishati endelevu kwa Wote (SE4ALL) na kituo cha kitaifa cha ufuatiliaji wa kabohaidreti (NCMC) vitatekeleza mradi wa uanzishaji wa upishi safi katika shule 50 katika mikoa ya Dar es Salaam, Dodoma, Tabora na Kigoma.
Mpango huo uliofadhiliwa kwa kiasi na ofisi ya maendeleo ya kigeni iliyo chini ya Uingereza kupitia mpango wa huduma za kisasa za kupikia nishati na kuharakisha ubunifu wa shirika la mpango wa chakula huko mjini Munich.
“Mpango huo utasababisha kuokoa zaidi ya tani 40,000 za uzalishaji wa kaboni na hivyo kuchangia ahadi za uendelevu za kitaifa na kimataifa.” Aliongeza Mkurugenzi huyo mkazi na mwakilishi wa shirika la mpango wa chakula duniani.
Kupitia tukio hilo pia ametambulika binti Georgina Magessa, binti mdogo wa kike ambae ni mwanaharakati wa hali ya hewa na mwandishi wa vitabu aliyewaongoza wanafunzi wa shule ya msingi Likwati katika usomaji wa kitabu kinachoelezea kuhusu udhibiti wa mazingira alichokiandikwa yeye mwenyewe kilichoitwa “Georgina na Mazingira”.
Hafla nzima ilifanyika hapo jana Machi 27, katika shule ya msingi Likwati iliyoko katika wilaya ya Temeke jijini Dar es Salaam.
